د کورنیو چارو پخواني وزیر او د افغانستان د ژغورنې ملي مجمعې اجرایي مشر محمد عمر داودزي ویلي، د یوه هېواد له‌خوا د بل هېواد پر بشپړتیا تېری د نړیوالو قوانینو ښکاره سرغړونه او د جګړې د رامنځته کېدو لامل کېدای شي.

نوموړي په خپله ایکس پاڼه لیکلي، چې له یوې لسیزې راپدېخوا پاکستان په پرله‌پسې توګه د افغانستان پر ځمکنۍ بشپړتیا تېري کوي، او دا لړۍ اوس د هېواد تر پلازمېنې کابل پورې رسېدلې ده.

داودزي د کابل او پکتیا پر وروستیو هوایي بریدونو سختې نیوکې کړې او ویلي یې دي چې دغه کار د ښه ګاونډیتوب او نړیوالو اصولو خلاف دی.

هغه زیاته کړه: «موږ دا منو چې په بریدونو کې هېڅ افغان ته ځاني او مالي زیان نه دی اوښتی، خو دا ډول کړنې د دواړو هېوادونو ترمنځ د تاوتریخوالي او بې‌باورۍ د زیاتېدو سبب ګرځي.»

محمد عمر داودزي له افغان چارواکو او د پاکستان له پوځې مشرانو وغوښتل چې د اړیکو د اوږدې مخینې په پام کې نیولو سره دا ستونزه د خبرو له لارې حل کړي، څو افغانان نور د جګړې او کړاوونو ښکار نه شي.

د افغانستان او بنګلدېش کرېکټ لوبډلې نن د یو ورځنۍ لوبلړۍ په دویمه سیالۍ کې مخامخېږي.

د افغان کرېکټ بورډ په وینا، دا لوبه به نن د شنبې په ورځ د کابل پر وخت د مازیګر څلور نيمو بجو په شاوخوا کې پیل شي.

افغان لوبډلې د درې لوبو په دې لړۍ کې لومړۍ سیالي په ښه توپیر ګټلې او هڅه کوي د نننۍ بریا له لارې د لوبلړۍ ګټونکې شي.

د خیبر پښتونخوا په ډیره اسماعیل خان کې د برید پړه یوې نااشنا ډلې منلې.

د “تحفظِ امارتِ اسلامي فورس” په نوم یوې نوې او تر دې مخکې ناپېژندل شوې وسلوالې ډلې د ډیره اسماعیل خان د پولیسو پر روزنیز مرکز د برید مسؤلیت منلی دی.

د دې ډلې یو کس چې ځان یې “مفتي ابوالخالد عثماني” معرفي کړی، په یوه خپاره شوي بیان کې د برید پړه منلې ده.

تر دې وړاندې د پاکستاني طالبانو تحریک (TTP) لومړنۍ پړه منلې وه؛ خو وروسته یې له برید څخه لاس واخیست.

تر اوسه د دغه نوي نوم لرونکې ډلې د جوړښت، مشرتابه او اړیکو په اړه نور جزئیات نه‌دي خپاره شوي.

په امریکا کې د ټېنېسي ایالت په یوه پوځي مهماتو جوړوونکې فابریکه کې د جمعې سهار سخت انفجار شوی، چې له امله یې لږ تر لږه ۱۹ تنه نادرکه شوي دي.

د امریکایي چارواکو په وینا، امکان شته چې دغه کسان وژل شوي وي، خو تر اوسه د پېښې کره لامل نه دی څرګند شوی.

چارواکو ویلي، د چاودنې د څرنګوالي او د مرګ‌ژوبلې د کره شمېر معلومولو لپاره څېړنې روانې دي.

د غزې اوسېدونکي د نوي اوربند له اعلان وروسته خپلو ورانو شوو کورونو ته ستنېږي.

د رویټرز د راپور له مخې، زرګونه بې‌ځایه شوي فلسطینیان د اسرایيلي ځواکونو له شا تګ وروسته د غزې په بېلابېلو برخو کې خپلو سیمو ته د ستنېدو په حال کې دي؛ خو ډېری سیمې لا هم د جګړې له امله سختې ویجاړې شوې دي.

د راپورونو له مخې، د خلکو اوږده کتارونه د نړېدلو ودانیو او کنډوالو له منځه تېرېږي.

یاد اوربند د اسراييل او حماس ترمنځ د جګړې له پیل وروسته دوهم دی، او ویل کېږي چې موخه یې د بشري مرستو د رسولو او د ملکي خلکو د لنډمهالې ساه اخیستو زمینه برابرول دي.

د افغان سولې لپاره د امریکا پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد ویلي، چې د پاکستان وروستی برید پر کابل ناکام ښکارېږي او داسې ښکاري چې هدف شوی کس په کابل کې نه و.

نوموړي په خپله تازه لیکنه کې ویلي، د پاکستاني جېټ الوتکو لخوا د کابل پر فضا تګ راتګ او د غږ د پولې ماتول د سیمې د وضعیت د لا ترینګلتیا نښه ده، او اوس د جګړې او ناپایداره حالت احتمال زیات شوی دی.

خلیلزاد زیاته کړې، ځینې افغان مشران د سمدستي غبرګون غوښتونکي دي؛ خو په داسې حالاتو کې ډيپلوماسي کولی شي د کړکېچ مخه ونیسي.

د هغه په وینا، د پاکستان د دفاع وزیر او د استخباراتو مشر (ISI) دا سیګنال ورکړی چې غواړي کابل ته سفر وکړي؛ خو دا لا څرګنده نه ده چې ایا هدف یې د طالبانو له حکومت سره خبرې دي او که له تحریک طالبان پاکستان (TTP) سره.

خلیلزاد ټینګار کړی، چې کله عمران خان واکمن و، له ټي‌ټي‌پي سره د خبرو له لارې یو اوربند رامنځته شوی و، او که هغه نه وای بندي شوی، ښایي دا بهیر بریالی شوی وای او زرګونه پاکستاني وګړي به نه وژل کېدل.

هغه ویلي، پاکستان اوس د ګډوډۍ، ناامنۍ او ترهګرۍ پر لور روان دی، او که د اسلام‌اباد واکمنان لا هم غواړي چې له دې وضعیت ووځي، باید د ډیپلوماسۍ لاره غوره کړي.

زلمي خلیلزاد زیاته کړې: «زه خوش‌بین نه یم، خو که نړیوال قدرتونه پر پاکستان فشار راوړي او له هغه سره رغنده تعامل وکړي، ښايي د یوې پراخې جګړې مخه ونیول شي.»

د خېبر پښتونخوا په ډېره اسماعیل خان کې د پولیسو پر روزنیز مرکز برید کې ۷ پولیس وژل شوي دي.

د راپورونو له مخې، بریدګر د رټه کلاچي په سیمه کې د چاودېدونکو توکو ډک موټر د مرکز د دروازې سره وجنګاوه او د دیوال له رالوېدو وروسته دننه ننوتل او ډزې یې وکړې.

له شپږ ساعته جګړې وروسته، پاکستاني ځواکونو شپږ بریدګر له منځه وړي او جګړه پای ته رسېدلې.

چارواکو ویلي، له ۲۰۰ روزنیزو پولیسو او کارکوونکو څخه ټول ژوندي ژغورل شوي دي.

په برید کې ۱۳ تنه ټپیان شوي، او د عملیاتو وروسته سیمه د پولیسو له‌خوا تصفیه شوې ده.

لومړی د تحریک طالبان پاکستان (TTP) ډلې برید منلی و؛ خو وروسته له هغه یې ځان بې‌پرې اعلان کړ.

تر اوسه د برید مسولیت کومې ډلې نه دی منلی.

سیمه‌ییزو سرچینو راپور ورکړی چې لږ تر لږه یو ساعت وړاندې د ډېورنډ کرښې په اوږدو کې د غلام خان بندر په سیمه کې د طالبانو او پاکستاني پوله ساتو ترمنځ نښته رامنځته شوې.

د راپورونو له مخې، جګړه د طالبانو او پاکستاني سرحدي ځواکونو تر منځ شوې او لا هم د دواړو لورو تر منځ د سپکو او درنو وسلو ډزې روانې دي.

سرچینې وايي، د نښتې د پیل لامل تر اوسه نه دی روښانه، خو د سرحدي سیمې وضعیت ترینګلی بلل شوی دی.

وروسته له هغې چې د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې د پاکستان لخوا د افغانستان د هوايي حریم د نقض یادونه کړې او ورته یې د دواړو هېوادونو لپاره د بدو عواقبو خبرداری ورکړی، د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف په خپله ایکس‌پاڼه کې غبرګون څرګند کړی.

اصف لیکلي چې که له افغانستان څخه وسله‌والې او فتنه‌جوړونکې ډلې په پاکستان کې وینه وڅڅوي او کابل دا تضمین ورنه‌کړي چې خپله خاوره به یې د پاکستان پر ضد نه کارول کیږي؛ نو اسلام‌آباد به د خپلې خاورې د دفاع لپاره اړین او ضروري اقدامات ترسره کړي.

هغه زیاته کړې: «زموږ د مټو تقدس ته باید پام وشي؛ موږ به هم ستاسو په خاوره کې پاکستان ته ستونزې جوړول ونه زغمو.»

د خیبر پښتونخوا د ملي ولسواک ګوند مشر محسن داوړ ویلي، تر هغې چې طالبان د افغان ولس د رایې مشروعیت ترلاسه نه کړي، د بهرنیو قدرتونو له ملاتړ پرته به دوام ونکړي.

هغه د پاکستان لخوا پر کابل برید ته په خپله ایکس پاڼه لیکلي، چې طالبان نه شي کولای د افغانستان خپلواکي تضمین یا د هېواد ملي حاکمیت وساتي.

د داوړ په وینا، د طالبانو پروژه په لومړي سر کې د همدې لپاره پر افغانانو تپل شوې وه، څو د افغان هویت بنسټونه کمزوري او د ملت یووالی له منځه یوسي.