لیکواله: پتانه
کورنیلیا، چې په لرغوني روم کې د ګراکچیانو (Gracchi) د مور په نامه پېژندل کېږي، د ژوند او مړینې دقیقې نیټې یې په تاریخ کې نهدي ثبت شوې؛ خو دومره څرګنده ده، چې هغې له مېلاده وړاندې په درېیمې او دوهیمې پېړۍ کې ژوند کاوه. دا هم څرګنده ده، چې کورنیلیا د روم له یوې سترې او مهمې کورنۍ څخه وه او پهخپل ژوند کې یې د مور په توګه یو ځانګړی شهرت وموند.
د ژوند پیل او کورنۍ
کورنیلیا د کورنيلین کورنۍ غړې وه، چې په روم کې له مشهورو او نفوذ لرونکو کورنیو څخه وه. هغې په یوې اشرافي کورنۍ کې روزنه ترلاسه کړه او د روم له لوړو طبقاتو سره یې نږدې اړیکې درلودې. کورنیلیا د (Scipio Africanus) لور وه، چې په لرغوني روم کې یې د کارتاژ په جګړو کې د خپلو بریاوو له امله شهرت درلود.
شخصیت او پوهه
کورنیلیا د خپل عصـر د معیارونو په پرتله له لوړې زدهکړې او فرهنګ سره د علاقې درلودلو له امله پېژندل شوې وه. هغې نه یواځې د خپلې کورنۍ دود او شرافت ته وفاداره وه؛ بلکې د خپل علم او پوهې په وده کې یې هم زیاته هڅه وکړه. کورنیلیا په روم کې د ښځو د تعلیم او فرهنګي ژوند په پرمختګ کې مهم رول درلود او پهخپل وخت کې د یوه لوړ تعلیمیافته او بااخلاقه شخصیت په توګه پېژندل کېده.
مورنی رول او ګراکچیان
کورنیلیا د تیبیریوس ګراکچوس (Tiberius Gracchus) او ګایوس ګراکچوس (Gaius Gracchus) مور وه، چې دواړه د روم په جمهوریت کې د اصلاحاتو له امله مشهور سیاستوالان وو. هغې د خپلو زامنو په روزنه کې مهمه ونډه درلودله او ویل کېږي، چې کورنیلیا خپلو زامنو ته د ښو اخلاقو، علم او د روم د جمهوریت د ارزښتونو روزنه ورکړه. د هغې زامن د روم په تاریخ کې د ګراکچیانو په نامه پېژندل کېږي او د هغوی هڅو او اصلاحاتو د روم جمهوریت په تاریخ کې ژور اغېز درلودلی دی.
ښځینه فضیلت او شهرت یې
کورنیلیا د خپل وخت د ښځینه فضیلت یوه بېسارې نمونه ګڼل کېږي. د هغې په اړه یوه مشهوره کیسه ده، چې یوې ښځې کورنیلیا ته خپلې ګرانبیه ګاڼې وښودلې او له هغې څخه یې وغوښتل، چې خپلې ګاڼې وښيي. کورنیلیا په ارامه وویل: «زما ګاڼې زما زامن دي.»
او په دې سره یې خپلو زامنو ته اشاره وکړه، چې د هغې لهپاره یې بېخي ډېر ارزښت درلود.
کلتوري او تاریخي اهمیت
کورنیلیا په تاریخ کې د هغې د تعلیم او فضیلت له امله د یوه مهم شخصیت په توګه یاده شوې ده. د هغې زامنو د هغې د تعلیم او لارښوونو له امله په روم کې یو مهم سیاسي رول لوبولی دی. کورنیلیا د ښځو د تعلیم، اخلاقو او کورني ژوند یوه نمونه وه، چې تر نن پورې په تاریخ کې د یوې قدرمنې مور په توګه یادېږي.
بشریت ته د کورنیلیا میراث
کورنیلیا د خپلې کورنۍ او روم په فرهنګ کې د خپلې ونډې له امله په تاریخ کې د یوه ستر شخصیت په توګه پېژندل شوې ده. د هغې زامنو د هغې په تعلیمي او اخلاقي روزنه باندې اتکا وکړه او د روم په سیاسي او ټولنیز ژوند کې یې مهم رول درلود. کورنیلیا د خپل عصر د ښځو لهپاره یو الهامبښونکی شخصیت و او د هغې میراث تر نن پورې په تاریخ کې ژوندی دی.