لیکواله: فاطمه ملکزۍ
ټیک د ښکلا او کلتور سمبول دی، چې د هندوانو او پښتنو په کلتور کې ځانګړی ارزښت لري. دا یوازې یو زیور نه، بلکې د ښځو د حیثیت او جمال نښه هم ګڼل کېږي. د سرو زرو او سپینو زرو نه جوړه شوې، ټیک د خلاقیت او هنري هنر یوه بیلګه ده، چې د ښځو د کلتوري ارزښتونو څرګندونه کوي.
د پښتنو کوچیانو ترمنځ، ټیک عموماً د سپینو زرو نه جوړېږي او د دودیزو لباسونو سره په زړه پورې ترکیب لري. شاعرانو هم خپلو شعرونو کې د خپلې محبوبې ټیک یاد کړی.
خوشحال بابا وایي:
“خدای دی تا له وږو سترګو وژغوري،
دلربایه چې ټیکه په جبین کېږدی او سینګار وکړی څو شانه.”
دلته، ټیک د جمال سمبول بلل کیږي، چې د ښځو مقام او حیثیت څرګندوي. که څه هم په معاصره نړۍ کې د ټیک استعمال کم شوی، خو په کوچیانو کې دغه دود لا هم پیاوړی دی. د تندي پر سر د سیخکی په واسطه د ټیک ځوړندول د ښځو د کلتوري هویت نښه ده.
هره کرښه او نازکۍ د ټیک د ښځو روح او هویت انځوروي. شاعران د دې نازک او هنري جوړښت له لارې د خپلې ټولنې رنګینۍ او تنوع ته اشاره کوي. ټیک د کلتور او روحاني میراث انعکاس کوي.
پدې توګه، ټیک یوازې یوه ګاڼه نه بلکې د ښځو د ژوند، کلتور او عشق یو سمبول دی. د دې ګاڼې له لارې، ښځې د خپل کلتوري هویت او د ټولنې د ارزښتونو څرګندونه کوي، چې د دوی د هویت یوه نه هیریدونکې نښه ده.